BIULETYN INFORMACJI PUBLICZNEJ STAROSTWA POWIATOWEGO W ŁOWICZU

Gmina to wspólnota, która sama wybiera sobie drogę odzwierciedlającą w przyszłości jej działalność. Gmina Zduny (nazwana tak od 1953 roku – wcześniej nosiła miano gminy Bąków) to jedna z największych w powiecie łowickim.

Miała ona najgęstszą sieć szkolną w tzw. Królestwie Kongresowym. Przed rokiem 1914 znajdowało się tu dziesięć szkół podstawowych. Należała ona i nadal należy do najwydajniejszych pod względem produkcji rolnej części powiatu łowickiego. Wielu rolników kształciło swoje dzieci już przed 1912 rokiem.
W latach trzydziestych naszego stulecia na jej terenie znajdowały się dwie szkoły pierwszego stopnia: w Zdunach oraz w Bąkowie.
Zduny przecina linia kolejowa Warszawa – Poznań z rozgałęzieniami z Kutna do Torunia i Płocka. Stacja kolejowa mieszcząca się w Jackowicach stymulowała w dużym stopniu rozwój gospodarczy gminy. W 1939 roku okupant hitlerowski – wzdłuż granicy powiatu kutnowskiego – przeprowadził granicę między Generalną Gubernią a Rzeszą. W gminie zamieszkało wówczas tysiące wysiedlonych rolników oraz duża grupa inteligencji.

Czynnikami ożywiającymi tutejszą wieś była konspiracja wojskowa, polityczna oraz – w szczególności – oświatowa. Do działalności podziemnej wieś włączyła się z ogromnym zapałem, zwłaszcza jej młodsza generacja.
Konspiracja oświatowa, która zebrała największy plon na polskich wsiach, miała ostoję w szkole powszechnej, Żeńskiej Szkole Rolniczej i w innych szkołach gminy.
Na tajnych kompletach gimnazjalnych uczyły się dziesiątki młodzieży. Komplety te powstały z inspiracji Tajnej Organizacji Nauczycielskiej, a także z inicjatywy rodziców, nauczycieli wraz z współpracującymi z nimi wysiedlonymi inteligentami.
W gminie Zduny komplety gimnazjalne zorganizowane były m.in. w Zdunach, Łaźnikach, Wiskienicy i Dąbrowie Zduńskiej. Niezorganizowane komplety – w sensie akcji konspiracyjnej – znajdowały się w każdej z większych wsi, zwłaszcza tam, gdzie była szkoła.

Wielu działaczy konspiracji oświatowej zamieszkiwało tereny naszej gminy. Toteż narodziła się potrzeba nowej szkoły średniej, dzięki której społeczeństwo gminy zdobyłoby wykształcenie. Koncepcja ta miała wielu zwolenników.
Przed rokiem 1918 tylko nieliczni tutejsi chłopi, zazwyczaj bogatsi, kształcili swe dzieci, przeważnie w łowickich szkołach średnich. Mieszkańcy wsi potrzebowali swojej szkoły. Szkoły, która powinna znajdować się w pobliżu. Jedynym warunkiem uczestnictwa w zajęciach byłaby chęć zdobywania wiedzy. Taką właśnie cechą obdarzeni byli mieszkańcy gminy, w której wiara i chęć przezwyciężyły wszystkie problemy materialne związane ze skutkami II wojny światowej.

Gmina Zduny była, chyba, jedną z nielicznych gmin w naszym kraju, w której doszło do stworzenia dwóch szkół średnich. W niedługim odstępie czasowym, w niewielkiej odległości od Żeńskiej Szkoły Rolniczej powstało Liceum Ogólnokształcące. Co zadecydowało o właśnie takim położeniu szkoły? Dużą rolę odegrała – z pewnością – dobra komunikacja. Odległość od stacji kolejowej Jackowice wynosi 1 kilometr, zaś do handlowego centrum gminy jest 1,2 km. Młodzież mogła nadal żyć ze społecznością, w jakiej się wychowała, przy okazji zdobywając ogólne wykształcenie.
Entuzjazm, siła woli, chęć tworzenia rzeczy nieosiągalnych przed pechowym rokiem 1939 i radość z wyzwolenia spod barbarzyńskiej okupacji sprzyjały powstaniu szkoły.
Myśli i chęć mieszkańców gminy nie skończyły się jedynie na zamiarach. Powstaniu i rozwojowi szkoły służył zgromadzony w okresie okupacji zespół działaczy społeczno-politycznych i nauczycieli – działaczy konspiracyjnych. Bardzo aktywnie w organizację szkoły zaangażowane było Polskie Stronnictwo Ludowe. Istotnym czynnikiem w powstaniu i w dalszym rozwoju Liceum w Zdunach był również udział miejscowych chłopów. Właśnie oni związani byli z tajną oświatą, a zaraz po wyzwoleniu spod okupacji wzięli czynny udział w budowie budynku szkolnego dla liceum. Transportem konnym z miejscowości Grzybów i Kaczkowizna w powiecie kutnowskim zwieźli baraki pozostałe po hitlerowskich urzędach celnych. Chłopi ofiarowali też piasek, żwir i kamienie.

Dnia 1 lutego 1945 roku nastąpiło urzędowe otwarcie Liceum Ogólnokształcącego w Zdunach. Już 12 lutego 1945 roku rozpoczęto naukę w gimnazjum w klasach I – IV. W ciągu kolejnych dziewięciu miesięcy (marzec – listopad) budowa i organizacja szkoły dawała wymierne efekty. Przewodniczącym komitetu budowy został w tym okresie dyrektor Liceum – Kazimierz Jędrzejczyk. 18 listopada 1945 roku miała miejsce uroczystość otwarcia budynku szkolnego, którego dokonał ówczesny minister oświaty – Czesław Wycech. W uroczystości udział wzięli przedstawiciele władz wojewódzkich i powiatowych oraz mieszkańcy gminy.

Te wydarzenia to prawdziwy sukces. Cierpliwość, wiara i upór pozwoliły dotrzeć do upragnionego celu. Przez kilkanaście lat szkoła mieściła się w dwóch drewnianych budynkach, powstałych z przeróbki wspomnianych baraków. W większym – szkolnym znajdowało się dziesięć klas, korytarz, sala gimnastyczna oraz pomieszczenia administracyjne. Mniejszy budynek służył jako dom mieszkalny dla nauczycieli pracujących w liceum.
Niestety, w 1953 roku spłonęła część budynku szkolnego: cztery sale wykładowe oraz sala gimnastyczna. Lęk przed zamknięciem szkoły zwiększył świadczenia na jej odbudowę. Mieszkańcy gminy nie mogli pozwolić na likwidację szkoły, w której budowę włożyli serce.
Zduńskie liceum było wielokrotnie modernizowane przez następnych – prawie – trzydzieści lat. Pochłonęło wiele pracy, energii i pieniędzy.

W latach 1970 – 1972 nadbudowano piętro nad środkową częścią budynku szkolnego. W rezultacie powierzchnię pomieszczeń szkolnych zwiększono o około 500 m2. Przybyły dobrze wyposażone pracownie specjalistyczne, sala projekcyjna i inne tego typu obiekty.
Lokal szkolny nie służył jedynie jako miejsce do nauki. Pełnił również funkcję lokalu klubowego, świetlicy czy sali posiedzeń. Okoliczni rolnicy nie odczuwali potrzeby posiadania Domu Ludowego. Właściwie już go mieli. W budynkach szkolnych panował duch wiary, który potwierdzał świadomość, że polska oświata nie zachwiała się. Stworzona przez społeczność szkoła dowodziła, że nadal istnieją jednostki, których ideą jest doprowadzenie do rozkwitu polskich placówek oświatowych.
Mieszkańcy gminy Zduny zdawali sobie sprawę z tego, że szkoła to nie tylko mury. Byli dumni, że powstała ona dzięki ich pracy. Szkoła to uczniowie, nauczyciele, rodzice oraz zbiorowość, która potrafiła pomóc, co w owych czasach było bardzo ważne.
„Szkoła w zieleni” – takim mianem wielki przyjaciel Zdun, Teodor Goździkiewicz, określił zduńską szkołę. Wokół liceum bowiem – już od lat sześćdziesiątych – kwitną róże i bzy, rosną drzewa: lipy, klony, topole. Zieleń symbolizuje nadzieję. Ona – natomiast - jest początkiem każdego przedsięwzięcia. Goździkiewicz sam mówił, iż „wieś i zieleń to jedno, a dać zielone światło to znaczy dać chcącym iść naprzód wolną drogę”. Nasza gmina dostała taką szansę i potrafiła ją wykorzystać.
Liceum ułatwiło drogę na studia dziesiątkom chłopskiej młodzieży. W maju 1947 roku odbył się pierwszy egzamin maturalny. Świadectwo dojrzałości otrzymało pięciu chłopców. Trzech z nich ukończyło studia medyczne, zaś dwóch ekonomiczne. Absolwenci z następnych roczników wybierali rozmaite kierunki studiów i z reguły kończyli je.
Swoją działalnością społeczną i kulturalną Liceum Ogólnokształcące w Zdunach ożywiało społeczność najbliższych wsi. Było iskrą, która zabłysła w sercach mieszkańców naszej gminy.
Dzięki takim ludziom, jakimi są mieszkańcy Zdun i okolicznych wsi w ośrodkach wiejskich w całym kraju powstało około osiemdziesiąt szkół ogólnokształcących. Twórcy Liceum wiedzieli, że czynią dobrze, gdyż „podnoszenie oświaty i kultury wsi to droga do potęgi Państwa Polskiego”.
Szkoła tętniła życiem. Z roku na rok przybywało uczniów. Do roku 1972 (dyrektorem LO po Kazimierzu Jędrzejczyku zostaje mgr Zdzisław Grochulski) szkołę ukończyło 818 absolwentów, z czego 95% zamieszkiwało we wsiach.
Każda szkoła potrzebuje patrona – osoby, która będzie wzorem dla uczniów i pracowników szkoły. Liceum – szkoła, której fundamentami były wiara, upór, pragnienie zdobycia ogólnego wykształcenia – także potrzebowało patrona. Pomysł nadania szkole imienia zrodził się, gdy na teren LO przywieziony został w 1966 roku kamień upamiętniający osobę Krystyny Idzikowskiej. Dokładnie studiowano życiorys młodej dziewczyny, zbierano skrupulatnie wiadomości o życiu Krysi, o Jej losach. Nadanie szkole imienia to bardzo poważny krok w historii społeczności szkolnej, być może właśnie dlatego tak długo zwlekano z tą decyzją. W 1972 roku Rada Pedagogiczna, której przewodził ówczesny dyrektor szkoły Zdzisław Grochulski, uchwaliła wniosek o nadaniu szkole imienia Krystyny Idzikowskiej. Rok później, 10 czerwca 1973 roku patronem Liceum Ogólnokształcącego w Zdunach zostaje Krystyna Idzikowska - niezwykła dziewczyna przepełniona entuzjazmem, miłością i – co najważniejsze – patriotyzmem, chęcią walki w obronie kraju ojczystego – Polski.

Idea ufundowania szkole sztandaru zrodzona w 1983 roku została ostatecznie zrealizowana dwunastego grudnia 1987 roku, tj. w czterdziestą rocznicę wydania pierwszych świadectw dojrzałości.
Ufundowanie sztandaru oraz nadanie szkole imienia bohaterki Batalionów Chłopskich to najistotniejsze wydarzenia w historii Liceum.

• opublikował: Maria Piaskowska

  data publikacji: 2008-02-13 16:04
• zmodyfikował: Maria Piaskowska

  ostatnia modyfikacja: 2008-02-14 15:37